γένεσις

Το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης που αρχίζει με τη διήγηση της δημιουργίας του κόσμου και του ανθρώπου. Ο κόσμος δημιουργήθηκε από το μηδέν με μόνο τον λόγο του Θεού, ώστε ο άνθρωπος, που κατέχει μέσα σε αυτόν μοναδική θέση, επειδή δημιουργήθηκε «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν του Θεού», να γεύεται τους καρπούς. Ο άνθρωπος δεν έχασε την προνομιακή αυτή θέση ούτε και μετά την πτώση του, η οποία έφερε σύγχυση μέσα του και διαμέσου εκείνου στη φύση, δεν ματαίωσε όμως τις υποσχέσεις του Θεού. Η Γ. περιέχει τα πρώτα συμβάντα της ζωής του ανθρώπου (κατακλυσμός, πύργος της Βαβέλ, διασπορά των φυλών) και την αρχή της ιστορίας του εβραϊκού λαού, που ο Θεός διάλεξε στο πρόσωπο του γενάρχη του Αβραάμ. Το βιβλίο τελειώνει με τον θάνατο του Ιωσήφ. Ορισμένες ιστορικές βάσεις των γεγονότων που διηγείται η Γ. έχουν επαληθευτεί από αρχαιολογικά ευρήματα, που απέδειξαν ότι οι χώρες των περιηγήσεων των πατριαρχών ήταν εκείνο τον καιρό κατοικημένες από πληθυσμούς των οποίων τα έθιμα και οι νόμοι ταιριάζουν με τα έθιμα και τους νόμους των Εβραίων. Σκοπός όμως του συγγραφέα ήταν προπάντων να γράψει ιερά ιστορία, επικυρώνοντας τη μοναδικότητα του Θεού και την ιδιαίτερη σχέση του προς τον λαό του. Το κεντρικό τμήμα του τρίπτυχου Παουμγκάρτνερ του Άλμπρεχτ Ντίρερ, που εικονίζει τη «Γένεση», όπως τη φαντάστηκε ο μεγάλος Γερμανός καλλιτέχνης (Παλαιά Πινακοθήκη, Μόναχο). Στη «Γένεση», το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, γίνεται λόγος για την εκδίωξη του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο. Ο πίνακας αυτός του Γιαν Μπρέγκελε εικονίζει τον Παράδεισο, όπως τον φαντάστηκε ο καλλιτέχνης.

* * *

η (AM)

βλ. γένεση.